NIEUWSBERICHT

100 jaar na ontdekking insuline

03 juli 2017

Hoe ziet de diabetesbehandeling er 100 jaar na ontdekking van insuline uit, dus in 2021? Hoe gaat het met de immunologische onderzoeken om diabetes type 1 te voorkomen? Dit en ander nieuws vanaf de ADA, het grote jaarlijkse diabetescongres, opgetekend door onze kinderarts-endocrinoloog Dr. Dick Mul.

Maandag 12 juni, San Diego – Deze serie rond ik af met een kijkje naar de toekomst. De winnaar van de belangrijke Banting medaille had een mooie toespraak over zijn werk. De Banting medaille is een wetenschappelijke prijs genoemd naar een van de ontdekkers van insulinebehandeling, Frederick Banting. De onderzoeker vroeg zich af hoe de diabetesbehandeling er 100 jaar na de ontdekking van insuline uit zou zien, in 2021. Voor type 1 diabetes zag hij dat de productie van insuline door cellen in de darm wel eens realiteit zou kunnen zijn. Een voorbeeld van hoe laboratoriumwerk van jaren langzamerhand in beeld gaat komen richting ‘translation’, dat wil zeggen dat de stap gemaakt kan worden naar het onderzoeken van toepassingen.

Poster presentations ADA 2017 San Diego In een overzicht over immunologische behandelingen werden een aantal manieren besproken om diabetes te voorkomen of in een vroeg stadium te behandelen (beter gezegd: te remmen).

Insuline via de mond

Een van de studies keek naar het effect van het geven van insuline via de mond. Daarmee behandel je geen ziekte, maar train je als het ware het immuunsysteem. Het doel is om te voorkomen dat diabetes optreedt bij zogenaamde ‘ high risk’ (maar nog gezonde) familieleden van diabetespatiënten met antistoffen. De resultaten vallen echter tegen: het nemen van insuline via de mond geeft over de hele studiegroep bekeken geen bescherming tegen het optreden van diabetes. Wel in een kleine deelgroep van deelnemers, daar is een uitstel van 31 maanden bereikt. Een onafhankelijk expert zei: “Het uitstellen van diabetes met 31 maanden is een ‘victory’, maar het is een klein stapje.” De resultaten geven aanleiding om nieuwe vragen verder te onderzoeken: is de dosis van insuline goed geweest? Moet je op een andere manier patiënten selecteren…? ‘t Werk gaat door!

Ook bij Diabeter zijn we onlangs gestart met een studie bij patiënten die net diabetes hebben gekregen, waarbij we met lage dosis interleukine 2 het immuunsysteem weer ‘tot de orde roepen’. Daardoor proberen we de nog functionerende betacellen te beschermen zodat ze zo lang mogelijk nog zelf insuline maken. Meer weten? Kijk op onze speciale (Engelstalige) website over onze diabetesresearch-projecten. 


GAD-vaccin:

Een andere besproken studie is die met GAD-vaccin, dat gezonde familieleden van mensen met diabetes moet beschermen tegen het krijgen van diabetes. Eigenlijk zijn de resultaten vergelijkbaar met die van de insuline studie: geen bescherming helaas.

Tot nu toe is het nog niet goed gelukt om (a) diabetes te voorkomen via immunologische ingrepen, en (b) bij diabetes in een vroeg stadium de betacellen langere tijd te beschermen.

Bij alle immuunstudies zijn twee dingen van belang: 1) Hoe lang houdt een eventueel effect aan? En 2): hoe kun je het beste die patiënten selecteren die meer of minder kans hebben op resultaat van een immuunbehandeling? In onze Biomarker-studie (die mogelijk gemaakt wordt door het JDRF), dat bij Diabeter en in het UMCG in Groningen loopt, worden de eerste stappen gezet om meer zicht te krijgen op de verscheidenheid in de groep mensen met type 1 diabetes. Hier kun je meer lezen over onze Biomarker-studie en hoe je je kunt aanmelden.  

Zorgverleners: doe wat je doet nog beter!

Samenvattend bracht de conferentie voor type 1 diabetes niet enorm veel nieuwtjes voor de praktijk. Wel is er steeds meer aandacht voor hoe diabeteszorg beter kan door te kijken naar uitkomsten: dat we blijven werken aan een goede glucoseregeling als basis voor een goede kwaliteit van leven nu en bescherming tegen complicaties later. In het kort als boodschap richting zorgverleners: doe wat je doet nog beter!  

Steeds meer onderzoeksgroepen werken aan de kunstmatige alvleesklier, met mooie resultaten. Nieuwe insulines zijn getest en in de praktijk al ingezet (denk aan Tresiba, een modern ultra-langwerkend insuline dat we al veel gebruiken), of komen eraan.

Op zo’n grote conferentie proef je de drijfveren van onderzoekers en behandelaren om vooruit te komen. Heel motiverend voor mij!
 


Dr Dick Mul, kinderarts-endocrinoloog Diabeter Kinderarts-endocrinoloog Dr. Dick Mul van Diabeter deed de afgelopen tijd verslag van nieuws vanuit het ADA congres. Hij selecteerde per congresdag een aantal interessante resultaten van onderzoek en nieuwe ontwikkelingen.

Lees hier Dr. Muls andere blogs:

 

100 jaar na ontdekking insuline