Alcohol en diabetes: kan dat? 

Kun je alcohol drinken als je diabetes hebt? Ja dat kan, mits je ouder bent dan 18 jaar natuurlijk. Het is wel belangrijk dat je je bewust bent van een aantal feiten. We geven je een aantal tips die handig zijn om te weten voordat je alcohol gaat drinken. 

Korte tips in onze Insta Live

Als je alcohol drinkt met type 1 diabetes, hoe moet je daar dan mee omgaan? Dr. Henk-Jan Aanstoot praat erover met 'ervaringsdeskundige' en host Wietske Wits in deze korte opname van onze Instagram Livestream:

Dit bericht op Instagram bekijken

Een bericht gedeeld door Diabeter (@diabeternl)

Goed om te weten over alcohol:

• Alcohol wordt afgebroken in de lever. De lever is nodig om glucose te maken uit eiwitten en vetten, dat noemen we gluconeogenese. Dit is nodig om te zorgen dat je glucose op peil blijft als je lang niet eet (zoals in je slaap).

• Nu de lever het druk heeft om de alcohol af te breken, zal hij geen glucose kunnen leveren. Het gevolg is een hypo.

• De lever kan 0,1 gram alcohol per kg lichaamsgewicht per uur afbreken. Dat betekent dat bij een persoon van 70 kilo het bijna 1,5 uur duurt om de alcohol uit 1 glas bier (250 ml = 10 gram alcohol) te verwerken. Na een avond alcoholgebruik kan het glucoseverlagend effect zeker 6 - 8 uur duren en in sommige gevallen zelfs 24 uur.

• Als je alcohol drinkt, voel je minder goed je hypo’s.

• Ben je aangeschoten / dronken dan kun je ook niet meer goed over je diabetesregulatie nadenken. Je brein is tenslotte je alvleesklier: jij moet zelf kunnen nadenken over hoe je het beste kunt reageren op extra beweging, extra koolhydraten etc.

• Door alcohol kun je in een diepere slaap komen: je wordt veel minder gemakkelijk wakker uit een hypo

• Bij hogere temperaturen zakt de bloedsuiker sneller.

Hypoverschijnselen kunnen voor de buitenstaander met dronkenschap verward worden. Dit kan soms tot hele vervelende situaties leiden. 

Onze tips bij het drinken van alcohol

• Drink alcohol met mate. Als je niet meer weet wat je doet, weet je ook niet meer hoe je je diabetes moet regelen!

• Licht je vrienden in dat je diabetes hebt en dat je bloedglucose laag kan worden door alcohol. Zorg dat zij weten wat ze moeten doen of wie ze kunnen waarschuwen.

• Controleer regelmatig je bloedglucose sowieso altijd voordat je je bed induikt.

• Ga niet alleen naar huis.

• De standaardnorm van alcoholgebruik is bij mannen en vrouwen (>18 jaar) 1 glas alcohol per dag.

• Drink geen alcohol op een lege maag en ook niet als de bloedglucose laag is. Na een drankje is je lever vooral bezig met het afbreken van alcohol en heeft geen tijd om glucose aan te maken. De kans op een hypo is dan groot.

• Combineer bij voorkeur alcohol met iets te eten. 

• Als je alcohol in een mix drinkt, kies dan voor koolhydraathoudende drank en niet voor de light versie. Met name als je lekker aan het dansen bent en in een warme omgeving bent. Je hebt namelijk een voorraad glucose nodig om je lage waarde op te vangen.

• Meet regelmatig je bloedglucose en altijd voordat je naar bed gaat.

• Licht je omgeving (ouders/huisgenoten) in dat je thuis bent en gedronken hebt.

• Als je voor het eerst alcohol gebruikt, is het aan te raden dat in een vertrouwde omgeving te doen. Je weet namelijk dan nog niet hoe je gaat reageren. Je vertrouwde omgeving weet dat je diabetes hebt en kennen ook de bovenstaande adviezen. Veiligheid voor alles!

• Het traditionele broodje shoarma voor het slapen gaan is helemaal geen geen gek idee. Op het moment dat je geen koolhydraten uit voeding binnenkrijgt, zal de lever ongeveer zes uur lang glucose kunnen vrijmaken uit zijn eigen voorraden, het glycogeen. Die voorraad moet wel op peil gehouden blijven door goed te eten. Dus sporten, vervolgens geen maaltijd nemen, maar wel het biertje pakken aan de bar en vervolgens gaan slapen is een combinatie die je écht moet vermijden: je hebt te weinig reservevoorraad in je lever en je lever kan het niet oplossen door zelf glucose te maken. Helaas zijn hier voorbeelden van dat het niet goed afloopt. Iets eten voordat je gaat slapen is dus aan te raden als je alcohol gedronken hebt. 
   

• Bij gebruik van hybrid closed loop / automated insulin delivery systemen (AID / HCL) werkt dit anders. 
  In het voorbeeld van het broodje shoarma:  als je dit eet om je glucose de komende tijd wat hoger te houden, dan zal dat bij een AID/HCL anders uitpakken. Immers, zodra de glucose wat hoger wordt (zeker zonder bolus) gaat de AID insuline toevoeren en daar gaat je plannetje om wat hoger te zitten in de nacht en wordt de kans op een hypo juist groter. Bij gebruik van een AID moet je andere stappen nemen. Bespreek dit met je behandelteam.

• Bij sporten en vervolgens alcoholgebruik is de kans op (nachtelijke) hypoglycemieën nog veel groter. Sla overdag en 's avonds geen maaltijden over. Zo worden na sport de koolhydraatvoorraden ook weer aangevuld.

• Temperatuur: bij warme temperatuur zakt de bloedsuiker sneller. Dus als je lekker aan het dansen bent in een warme discotheek en je drinkt alcohol, dan zal je bloedsuiker sneller dalen.

• Als je wilt weten hoe je bij een hoge glucosewaarde of extra eten na gebruik van alcohol je insulinedosis aanpast, bespreek dat dan met je team. 

Advies op maat:

Met je behandelteam kun je kijken wat er nodig is aan insuline als je alcohol drinkt zoals mixdrankjes, bier of wijn: je kunt tenslotte niet zomaar de insuline spuiten of bolussen die je gewend bent bij deze hoeveelheid koolhydraten.

Hieronder een tabel met het aantal milliliters per glas en het aantal milliliters alcohol per glas. Ook geven we weer hoeveel standaardglazen je uit een blikje of fles kunt halen. Dit helpt je met het berekenen van het aantal gram koolhydraten en alcohol dat je binnen krijgt.  

Niet onder de 10 mmol/l

Ragnar Hanas geeft in zijn standaardwerk Type 1 diabetes het volgende advies:

Zorg dat je bloedsuiker voor het slapen gaan bij ruim alcoholgebruik niet onder de 10 mmol/l is. Bij een glucosewaarde onder de 10 mmol/l is het advies nog extra te eten en liefst koolhydraten met laag glycemische index (denk aan bruine boterhammen met kaas/gebakken ei of een patatje). Zo houd je je voorraad glucose op peil als de lever het even niet voor je kan doen.

Dus wil je alcohol gaan drinken in de toekomst, overleg met je diabetesteam wat de adviezen zijn. Wel zo'n veilig gevoel voordat je op stap gaat.