Diabeter

Vaak krijgen we de vraag of type 1 diabetes niet komt door de vaccinaties die kinderen krijgen. Deze vraag kwam ook onlangs naar voren naar aanleiding van mijn blog: type 1 diabetes, virussen en vaccinaties.  Het is een belangrijke vraag, omdat we zien dat bepaalde virussen (niet degenen waar we voor vaccineren) een mogelijke rol spelen bij de eerste stappen die tot type 1 kunnen leiden. Dan gaat het om het 'stressen' van de insuline-producerende beta-cellen. Maar een infectie is wat anders dan een vaccin. Er is nooit, in geen enkel land op de wereld, enig verband gevonden tussen vaccineren en type 1 diabetes. Ook niet in landen waar zeer nauwkeurige registraties bestaan van vaccineren, ziektes en gevolgen zoals in Zweden en Denemarken. Sinds onze blog over vaccineren uit 2016, waarin deze wetenschappelijke basis hiervoor werd toegelicht, is dat ook niet veranderd. Vaccineren is niet de oorzaak van type 1 diabetes.

Nieuwe gegevens over vaccinaties

Sinds 2016 zijn de volgende onderzoeken gepubliceerd: In een onderzoek in Zweden werd gekeken naar het effect van de Pandemix griepprik (2009). Speciaal werd gekeken naar zowel kinderen met een verhoogd erfelijke risico (meer vatbaarheidsgenen) als naar kinderen die al wel antistoffen tegen betacellen hadden (auto-antistoffen tegen insuline, GAD65 en IA2) en daarmee een hoog risico op type 1 diabetes hebben. Er werd geen toename gezien of verschuiving in leeftijd (1) . Een ander onderzoek in de VS naar ruim 900.000 HPV vaccinaties toonde ook geen toename of eerder optreden van type 1 diabetes (2).  Een Duits onderzoek dat zich richtte op de vaccinaties op jonge leeftijd vond geen associaties (3). Intussen wordt op divers plaatsen in de wereld onderzoek gedaan naar de BCG vaccinatie die juist een beschermend effect tegen het optreden van type 1 diabetes zou hebben (4, 5).

Stress in beta-cellen en het ontstaan van T1D: een rol voor virussen?

We weten nu dat type 1 diabetes een ziekte is die er een tijd over doet voordat de symptomen merkbaar zijn. Dat betekent dat de oorzaak al lang verdwenen is. Inmiddels weten we dat er eerst wat met de betacellen gebeurt. Ze raken gestresst. Pas daarna ontstaat de autoimmuniteit. Het lijkt erop dat verschillende factoren op verschillende momenten de betacel kunnen pesten. Een infectie die de betacellen pest (bacterie, virus, etc) kan dus wel betrokken zijn bij het ziekteproces, maar is niet de oorzaak. Met name buikgriepvirussen spelen daarin een rol (enterovirussen, rote, coxsackie).

De druppel die….

Ook weten we dat als het ziekteproces al lang bezig is, alle momenten en gebeurtenissen die om meer insuline vragen, de druppel kunnen zijn die de emmer doet overlopen. Anders gezegd: allerlei omstandigheden als stress, verdriet, infecties, rouw, inactiviteit door een gebroken been, etc, etc vragen om meer insuline. Als je lichaam dan al 'onderweg' is naar type 1 diabetes zijn dat de momenten waarop het mis loopt en de symptomen keihard doorbreken. We kennen die ervaringen van bijvoorbeeld de hond die overleed weken voor de diagnose, een stevige infectie voor de diagnose, een echtscheiding in het gezin twee maanden eerder enzovoorts. Dan is de diabetes al niet meer tegen te houden, maar het 'doorbraakmoment' wordt vervroegd.

Mijn conclusie

De onzekerheid die mensen hebben over het nut van vaccinaties bevreemdt me en vind ik jammer. Ik ben als kinderarts opgeleid door mensen die in de jaren 30-60 van de vorige eeuw menig epidemie van kinkhoest, poliomyelitis en difterie meemaakten en vertelden over de zalen vol doodzieke kinderen, de onmogelijkheid ze te redden en de grote sterfte onder hen. Zelf maakte ik als dienstdoende kinderarts op een kinder-Intensive Care nog gevallen van polio mee en zag ik een kind doodgaan aan een zeer snel verlopende longontsteking bij mazelen. Ik vind dat er voldoende wetenschappelijk bewijs is voor het vaccineren van kinderen (ook mijn kinderen zijn gevaccineerd).

Als je aan de wetenschappelijke methodes en waarde rond vaccinatie twijfelt, denk dan aan de Nederlandse Nobelprijswinnaar Professor Feringa die bij een kritische vraag over de wetenschap vaststelde: "Wat denkt u, meneer Huys,..deze smartphone, werkt die door een mening van iemand of door wetenschappelijke principes?"

Ik kies voor vaccinaties en ook als we daarmee straks wellicht type 1 kunnen voorkomen en/of genezen.

Dr. Henk-Jan Aanstoot, diabetesonderzoeker en diabetoloog

---

Over Diabeter

Wij zijn een gespecialiseerd behandelcentrum voor type 1 diabetes met vestigingen in Rotterdam, Eindhoven, Groningen, Deventer en Schiphol. Onze missie voor onze meer dan 2400 patiënten met diabetes type 1 is: een toekomst zonder diabetescomplicaties. Alles in Diabeter staat in dienst van deze missie: onze gespecialiseerde artsen, onze ehealth, onze 24/7 bereikbaarheid en onze research naar diabetes type 1. 

Heb je type 1 diabetes en wil je weten wat Diabeter voor jou kan betekenen? Klik dan hier.  

---

Bibliografie

1. Elding Larsson H, Lynch K, al. e. Pandemrix® vaccination is not associated with increased risk of islet autoimmunity or type 1 diabetes in the TEDDY study children. Diabetologia. 2018;61(1):193-202.

2. Klein NP, Goddard K, Lewis E, Ross P, Gee J, DeStefano F, et al. Long term risk of developing type 1 diabetes after HPV vaccination in males and females. Vaccine. 2019;37(14):1938-44.

3. Beyerlein A, Strobl AN, Winkler C, Carpus M, Knopff A, Donnachie E, et al. Vaccinations in early life are not associated with development of islet autoimmunity in type 1 diabetes high-risk children: Results from prospective cohort data. Vaccine. 2017;35(14):1735-41.

4. Ristori G, Faustman D, Matarese G, Romano S, Salvetti M. Bridging the gap between vaccination with Bacille Calmette-Guerin (BCG) and immunological tolerance: the cases of type 1 diabetes and multiple sclerosis. Current opinion in immunology. 2018;55:89-96.

5. Kuhtreiber WM, Faustman DL. BCG Therapy for Type 1 Diabetes: Restoration of Balanced Immunity and Metabolism. Trends in endocrinology and metabolism: TEM. 2019;30(2):80-92.