Diabeter

Per 1 januari 2021 verandert er iets op het gebied van vergoeding van insuline. Een aantal zorgverzekeraars voert regels in over het merk insuline dat u gebruikt. Preferentiegebruik wordt dat genoemd. Zorgverzekeraars maken kortingsafspraken met insuline-producerende bedrijven en kunnen verzekerden verplichten die insuline te gebruiken. 

Over insuline

Insuline is nu bijna 100 jaar geleden voor het eerst geïsoleerd. Daarvoor was (type 1) diabetes een dodelijke ziekte. In de eerste 60 jaar werd insuline voornamelijk uit alvleesklieren van dieren gezuiverd (zoals bij Organon in Oss). Vanaf 1978 kan menselijke insuline gesynthetiseerd worden. Het nadeel van pure insuline is dat het na injectie in 3-4 uur uitgewerkt is en je om de  3-4 uur moet injecteren, dag en nacht. Daarom zijn er aanpassingen aan de insuline of de oplossing waarin het zit gemaakt, waardoor het bijvoorbeeld langzamer wordt opgenomen uit het onderhuidse vet . Dit zijn de 'langzaamwerkende' insulines. Na een maaltijd is echter een snellere werking nodig dan die 3-4 uur en daarom zijn er 'snelwerkende' (= snel opgenomen) insulines bedacht.

Analogen en biosimilars

Door DNA-technieken kon het insulinemolecuul verder worden aangepast en verbeterd, waardoor er een nog 'snellere' of 'tragere' werking werd bereikt. Dat zijn de zogenaamde insuline-analogen. De grootste insulineproducenten wisten zo producten te maken die hebben bijgedragen de diabetesregeling verder te verbeteren.

Inmiddels zijn een aantal producten uit hun 'patentperiode' gekomen en kunnen ook andere fabrikanten deze analogen maken. Dit worden 'biosimilars' genoemd: een vergelijkbare insuline met dezelfde werkzame stof. Vaak is de prijs van zo'n biosimilar dan lager.

Preferentiebeleid: vanaf 18 jaar maar nog veel vragen

Zorgverzekeraars willen zo goedkoop mogelijk inkopen en zo hun kosten (en daarmee de zorgverzekeringpremies) laag houden. Dat is begrijpelijk. Er zitten echter een aantal nadelen aan die nog niet duidelijk zijn opgelost. Ook zijn er niet alleen bij ons zorgen over de invoering, uitwerking en werkelijke besparingen. De DVN en Nederlandse Diabetes Federatie besteedden hier ook aandacht aan.

Vooralsnog worden kinderen tot 18 jaar buiten deze afspraken gehouden en is de keuze daar vrij, maar voor volwassenen noemen we een aantal issues:

• Omdat elke zorgverzekeraar zijn eigen preferentiebeleid voert,  is er voor patiënten, behandelaars en verstrekkers inmiddels een onoverzichtelijke situatie ontstaan. Er is een administratieve aanpassing, software-aanpassing en epd's en meer voor nodig om al deze, nog steeds wisselende regels en afspraken bij te houden.

• Er zijn redenen waarom patiënten en behandelaars voor een bepaald merk kiezen, bijvoorbeeld vanwege de superieure kwaliteit van de insulinepennen of de mogelijkheid de dosering per ePen te communiceren tussen patiënt en team. Deze laatste ontwikkeling die voor zorgverbetering en invoering van meet eHealth essentieel is wordt hiermee drastisch beperkt.
   
• Er bestaat na afloop van de prijsafspraken (1-4 jaar) het risico van herhaaldelijke omzetting. Dit is in het kader van de kwaliteit en continuïteit van zorg en de van patiënten en zorgverleners gevraagde inspanningen een onwenselijke situatie.
   
• Door alleen op insulineprijs te kiezen worden andere aspecten als de kosten van nieuwe pennen, de extra educatie, extra administratie, recepten e.d niet meegenomen en is de vraag welke besparing werkelijk gehaald wordt.
   
• De kosten van insuline zijn (afhankelijk van welke behandeling je gebruikt (pen-pomp-sensor) bij Diabeter 5 -8% van de jaarkosten van type 1 diabeteszorg. Er zijn in de visie van Diabeter betere manieren om doelmatigheid te bevorderen.
   
• Een besluit over een behandeling hoort volgens ons in de spreekkamer te gebeuren tussen patiënt en arts, waarbij meer factoren dan prijs van insuline een rol spelen.
   
• In de praktijk blijkt dat apothekers soms niet de verschillen in insulines begrijpen en toepassen/ uitvoeren. Zo wordt bij een bewuste keuze voor een supersnelle insuline (FiAsp, een aangepaste supersnelle Novorapid) een verkeerd product (Novorapid of een andere snelle insuline) geleverd). Dat beïnvloedt67 de glucoseregeling in negatieve zin.

Diabeter zal in het overleg met de zorgverzekeraars altijd mee willen denken en meegaan over doelmatige stappen, maar ziet in het huidige beleid meer -matiging dan doel. Door te werken met totale kosten (bundled payment) en de besluiten over medische zaken in de spreekkamer te laten, onder verdere transparante afspraken over doelen, uitkomsten en totale kosten, kan naar onze mening een doelmatiger zorg met betere uitkomsten worden bereikt. Meer daarover op onze pagina over value based healthcare. 

Stand van zaken preferentiebeleid

In de tabel hierboven vindt u de huidige stand van zaken per zorgverzekeraar over het preferentiebeleid. U kunt meer informatie vinden op de website mijninsuline.nl  en op de websites van DVN (preferentiebeleid) en Nederlandse Diabetes Federatie.