Diabeter

ADA congres San Diego

Het grote, jaarlijkse, diabetescongres van de Amerikaanse Diabetes Associatie (ADA) wordt dit jaar van 9 - 13 juni 2017 gehouden in San Diego. Hier worden resultaten gepresenteerd van wereldwijd onderzoek op diabetesgebied. Meer dan 2500 verschillende presentaties van onderzoek komen voor het voetlicht. Soms in een voordracht, velen weergegeven in de vorm van een poster. Dr Mul is aanwezig en selecteert uit die enorme hoeveelheid  om u  te rapporteren over een aantal interessante resultaten van onderzoek en over nieuwe ontwikkelingen.

Op weg naar het congrescentrum blijkt er her en der in de stad aandacht te zijn voor het congres, op ramen van winkels en restaurants, en op lantaarnpalen zijn borden bevestigd die attenderen op de aanwezigheid van de conferentie. Niet gek, want diabetes, met name ook type 2, is in de USA een groot gezondheidszorg onderwerp.

Kunstmatige alvleesklier of betacellen uit stamcellen

Een van de eerste sessies ging over wat nu uiteindelijk de oplossing gaat zijn voor diabetes: moet je het zoeken in de kunstmatige alvleesklier, of meer in het onderzoek naar het maken van betacellen die insuline produceren? Voor elk standpunt was een spreker uitgenodigd.

Uiteindelijk bleken ze het behoorlijk met elkaar eens: voor de kortere termijn kan het meest verwacht worden van techniek: de ontwikkeling van een kunstmatige alvleesklier. Daar moet echt nog wel een en ander aan gedaan en verbeterd worden, maar met techniek boek je toch sneller resultaten dan met het proberen na te maken van beta cellen. “Het is moeilijk de evolutie na te doen”, verwoordde een van de sprekers.

Nagemaakte betacellen: zijn ze goed genoeg?

Het maken van insuline producerende beta cellen is een ingewikkelde route, waar al wel heel wat stappen in zijn gezet: het lukt om uit stamcellen die nog alle kanten op kunnen ontwikkelen (pluripotente stamcellen) te komen tot cellen die lijken op betacellen en ook insuline kunnen maken in reactie op hogere glucosewaarden. Twee dingen zijn nog behoorlijke drempels: 1) zijn die nagemaakte cellen ‘echt gelijk aan normale betacellen? Het blijkt dat ze in een aantal opzichten (bijv. gen-expressie) verschillen, en dan is de vraag wat dat betekent, en of dat goed genoeg is. Ook zijn ze in hun functie nog niet zo goed als echte betacellen. Een tweede drempel is hoe je de cellen goed in het lichaam krijgt (want ze worden in een lab gemaakt), en hoe ze daar goed kunnen overleven. Zo wil je ze beschermd tegen afweer en voorzien van genoeg voeding en zuurstof. Op de achtergrond blijft ook dat hele belangrijke punt van veiligheid: je moet zeker zijn dat deze stamcellen - die je toch in het lab op een ‘ onnatuurlijke’ manier hebt laten ontwikkelen tot betacellen - niet in een ongewenste richting gaan veranderen.

Nog teveel diabetescomplicaties

Veel werk dus nog te doen. Terecht werd opgemerkt dat ondertussen niet stil gezeten moet worden: de zorg moet beter dan dat hij nu is: er zijn nog teveel complicaties later en hypoglycemieën nu, en de kwaliteit van leven is voor vele diabetespatienten niet goed genoeg. Daar proberen in de dagelijkse zorgpraktijk zoveel mogelijk aan te doen. Sterker nog: het was tien jaar de reden om Diabeter op te richten. 

GLP-1 agonist 

Veel aandacht is er voor wat de effecten zijn van medicijnen die bloedsuikerverlagend werken (bijv. de groep GLP-1 agonist) op het voorkomen van latere hart- en vaatziekten. Het gaat dan om bijv. hartinfarct, beroerte en overlijden. Dit is vooral in type 2 diabetes onderzocht, bij een groep oudere patienten, waarbij overgewicht een rol kan spelen. Bovendien kunnen met de  leeftijd ook andere ziekten voorkomen, zoals hoge bloeddruk. In de groep diabetes type 1 patiënten is natuurlijk insuline het belangrijkste medicijn en we weten dat betere regulatie beschermt tegen latere schade. Die regulatie kan mogelijk verbeterd worden door het toevoegen van medicijnen, iets dat langzamerhand meer in beeld gaat komen. Hopelijk kunnen we leren van de resultaten van studies in type 2 diabetes.

---

Kinderarts-endocrinoloog Dr. Dick Mul van Diabeter doet de komende tijd steeds verslag van nieuws vanuit het ADA congres. Hij selecteert per congresdag een aantal interessante resultaten van onderzoek en nieuwe ontwikkelingen.

 

Meer nieuws over type 1 diabetes van dr. Dick Mul vanuit de ADA 2017:

De invloed van slaap op je HbA1c
100 jaar na ontdekking van insuline: waar staan we?
Het effect van therapiemail op je HbA1c