NIEUWSBERICHT
Value-based healthcare en diabetes type 1
Blog door dr. Henk-Jan Aanstoot
Zorg: Wat heb je er aan als patiënt….. dat is de vraag…
Als je aan mensen vraagt wat het belangrijkste is in hun leven dat is naast gezin en familie dat hun gezondheid. Als die gezondheid in het geding komt, zoals bij de diagnose (type 1) diabetes, is het daarom logisch dat je de beste zorg wilt. Op zo'n moment kun je dat niet goed inschatten. Je huisarts verwijst je (of je kind) naar het (dichtstbijzijnde) ziekenhuis en je 'ondergaat' de (meestal ) adequate eerste zorgperiode. Je bent nog deels verstomd door de diagnose en diabetes was natuurlijk niet het onderwerp waar je al van alles van wist. Kwam in de familie niet voor, misschien ooit bij oma… toen ze heel oud was…. In dit blog gaat het over de diabeteszorg die je nodig hebt, hoe we die bij Diabeter hebben opgezet en wat de term 'Value based healthcare' daarbij betekent.
Meer dan 600 zaken over diabetes leren
In de fase na de diagnose type 1 diabetes leer je in rap tempo in drie maanden meer dan 600 zaken, variërend van wat te doen bij een griepje tot waar leg ik de insulinevoorraad. Intussen heb je gehoord dat goede glucoseregeling van enorm groot belang is voor zowel je 'nu' (hoe voel ik me en hoe goed kan ik presteren) als je 'later' (hoe voorkom ik lange termijn-complicaties). Via patiëntenvereniging, fora op internet, educatie door je team en je eigen interesse ben je in no time je eigen expert. Dan komt het punt om je af te vragen waar je met je diabetes naar toe wilt: wat zijn je doelen en hoe ga je die doelen halen.
Klinkt simpel maar is lastig. Je goed voelen, vaak meten (=prikken), na moeten denken over zaken die altijd vanzelf liepen (je glucosewaarde), de koolhydraten in je voeding inschatten, je insulinedosis aanpassen… Je bent nu ineens je eigen lab, apotheek, medisch team, voedingsdeskundige en adviseur. En al die spullen niet vergeten als je weggaat: in de ‘diabe-tas’. En dat alles elke dag, geen vrije dagen, 24 x 7 x 365.
Goede tijden, slechte tijden, goede waardes, slechte waardes…
Toch weten veel mensen dat allemaal top te regelen, maar het kan moeilijk zijn en om het goed te laten gaan in goede tijden, en je ondersteund te weten in slechte tijden, heb je net als bij topsport een coach nodig: je diabetesteam. Je vertrouwt op ze, maar je weet eigenlijk niet veel van ze. Hoe zijn hun prestaties? Horen ze ook bij de 'top'? Zijn de doelen van hen en van jou hetzelfde?
Het kan beter… Dia-Beter
Toen we 10 jaar terug Diabeter opzetten, hadden we als (best al ervaren) diabetesteam het gevoel dat de diabeteszorg beter kon. We deden diabeteszorg naast diverse andere taken in het ziekenhuis, we kenden eigenlijk onze uitkomsten niet (hoe goed ging het met de diabetesregeling van onze patiënten en hoe goed gaat het met hun leven?). Veel internationaal en Nederlands onderzoek liet zien dat teveel mensen die als kind diabetes kregen op latere leeftijd, zo'n 10 tot 15 jaar later, in de problemen kwamen. Dat ging om eerste complicaties, psychosociale problemen, problemen met afmaken school, vinden van werk en dergelijke. Ook duurde het lang voordat vernieuwingen in de zorg doordrongen. Nieuwe insulines werden niet gebruikt, pompbehandeling was voor 'als alles mis gegaan was', eten moest nog volgens een dieetlijst…. Niet zo lang geleden, maar toen al een reden voor veel mensen om een overstap naar Diabeter te maken.
"Je vertrouwt op je diabetesteam, maar je weet eigenlijk niet veel van ze. Hoe zijn hun prestaties? Horen ze ook bij de top?"
2006: Nieuwe start, nieuwe zorg
Het was tijd voor een nieuwe start als Diabeter. De zorg anders indelen, besluiten snel nemen, meten wat de uitkomsten en resultaten zijn, patiënten het beste helpen en individuele doelen en plannen afspreken, techniek gebruiken voor betere en makkelijker behandeling en intensiever contact... Het was alleen mogelijk door een geheel andere aanpak: Vertrek uit het ziekenhuis en werken volgens 'Value based healthcare'. In het ziekenhuis bleken grote veranderingen moeilijk door te voeren, ICT niet te implementeren en was de flexibiliteit tot veranderen als die van beton. Daarnaast ontdekten we in 2006 iets nieuws dat de zorg veranderen kon: Value based healthcare, zorg gedreven door waardetoevoeging.
Is het van belang voor de patiënt? That's the question!
'Gedreven door waardetoevoeging' zult u denken? 'Dat is toch logisch…' Nou nee, vaak werd zorg gedreven door de kosten en door 'volume'. Iets vaak doen levert geld op, maar is niet altijd hetzelfde als wat goed is voor de patiënt.
De econoom(!) Michael Porter, de grondlegger van het concept van Value Based Health Care beschreef in 2006 in het boek 'Redefining healthcare" dat de zorg anders moest worden om de steeds verder stijgende kosten en complexiteit aan te kunnen: van 'volume' naar 'value'. De essentie van Value-based healthcare is dat door de beste zorg te leveren, waarde voor (het leven van) de patiënt toegevoegd wordt. Die waardetoevoeging moet het doel zijn van alle zorg. Dat zal, net als in andere branches, vanzelf zorgen voor een financieel gezonde zorgverlening. De kosten moeten daarom geen doel zijn, maar zullen vanzelf lager zijn als er waarde wordt toegevoegd. Om dat goed en transparant te doen, moet die waarde over alles dat met een ziekte te maken heeft worden bepaald. Dus niet alleen kijken naar wat een insulinepomp toevoegt aan waarde, maar ook naar wat de invloed is van een behandeling op de kwaliteit van leven of wat de behandeling betekent voor het weer oppakken van een normaal leven door een gezin.
"Vaak werd zorg gedreven door de kosten en door 'volume'. Iets vaak doen levert geld op, maar is niet altijd hetzelfde als wat goed is voor de patiënt."
Zes onderdelen van VBHC
Prof. Porter en anderen beschreven dat VBHC aan een aantal voorwaarden moet voldoen. Die 6 onderdelen zijn door Diabeter in de afgelopen jaren ontwikkeld en we zijn onderweg naar nog verdere verbetering daarvan.
In de eerste plaats wordt er gewerkt in een zogenaamde 'integrated practice unit'. Dit betekent dat de zorg gebouwd is rondom één specifiek ziektebeeld: diabetes. De zorg wordt geleverd door een als één team werkend en aangestuurd multidisciplinair team, geleid door een dokter. De teamleden hebben hun eigen specialiteit, zijn daarmee van elkaar afhankelijk en zullen continu onderzoeken wat de zorg voor de patiënt oplevert om zo snel te kunnen verbeteren, aanpassen en veranderen (deel 2).
De derde component is dat alle kosten in beeld zijn en er een transparant kostensysteem bestaat (bundled payment). Dat is belangrijk omdat in de zorg vaak 'per verrichting' wordt betaald in plaats van 'per uitkomst' (resultaat). Een vierde punt is om alle behandelingen/zorgverleners bijeen te brengen waar nodig. Zo wil Diabeter de oogcontroles ook binnen Diabeter krijgen en uitvoeren op het moment dat de patiënt er is voor een bezoek aan ons diabetescentrum. Dat is iets waar we aan werken. Maar een breed multidisciplinair team met in diabetes type 1 gespecialiseerde artsen, diabetesverpleegkundigen, diëtisten en psychologen is er al.
Het vijfde onderdeel is zorgen dat goede zorg overal beschikbaar komt. De locaties en samenwerkingen van Diabeter zijn hier een voorbeeld van en inmiddels wordt gewerkt aan uitbreiding in het buitenland. Een essentieel zesde onderdeel is verregaande IT en automatisering. Diabeter heeft een sterk IT platform (VCare) dat de mens met diabetes type 1 in het middelpunt heeft, begeleiding en controle (veiligheid) uitvoert en inmiddels tools als Ther@piemail heeft. Daarmee maken we de communicatie met patiënten steeds verder mogelijk.
Diabeter: nu de volgende stap
Door volgens VBHC te werken wordt het voor Diabeter mogelijk dat zorgverzekeraars onze diabeteszorg inkopen omdat we de uitkomsten van hun en onze patiënten kunnen verbeteren. Dat meten we niet alleen met HbA1c, maar nu ook rond andere voor de patiënt met diabetes type 1 belangrijke uitkomsten: kwaliteit van leven, werk, school, hoe snel verbeterde de regeling, en meer. Op die manier hopen we niet alleen transparant te zijn, maar vooral ook aan te kunnen geven waar nieuwe waarde kan worden toegevoegd. Nieuwe technieken, andere of extra medicijnen ter voorkoming van complicaties, hulp in de buurt voor gezinnen, psychologische ondersteuning door psychologie-experts met diabeteskennis en dergelijke. Voor ons is value based healthcare bijna logica geworden. Op deze wijze kunnen we goede zorg nog beter maken en mee ontwikkelen met alle technische vernieuwingen die snel zullen komen.
Genomineerd voor VBHC Prize 2017
Daarom zijn we trots op onze patiënten die we mogen helpen en onze medewerkers, want vanwege deze VBHC zijn we genomineerd voor de VBHC Prize 2017. Donderdag 11 mei is de uitslag. We duimen nu voor een goede afloop van deze topsport prestatie van jou en ons diabetesteam.
