Diabeter

Door Vera Jannink, type 1 diabetes diëtist

Tijdens de regelmatige labonderzoeken bij Diabeter worden er allerlei gegevens opgedaan. Een van de gegevens die we achterhalen is de hoeveelheid antistoffen tegen gluten in het bloed. Waarom doen we dit?

Auto-immuunziekte

Wanneer je een auto-immuunziekte hebt, zoals type 1 diabetes type, wordt een afweerreactie van het lichaam ‘per ongeluk’ tegen lichaamseigen cellen gericht. Bij diabetes zijn dit de insulineproducerende cellen van de eilandjes van Langerhans. De afweerreactie maakt die cellen kapot waardoor er insulinetekort ontstaat.

Verhoogd risico

Wanneer je type 1 diabetes hebt is je immuunsysteem sneller geneigd ook andere lichaamseigen cellen aan te vallen. Hierdoor is de kans op een tweede auto-immuunziekte groter. Een daarvan is een te langzame werking van de schildklier, een andere is coeliakie (in de volksmond ‘glutenallergie’ genoemd). Daarom nemen we bij Diabeter voor de zekerheid ook antistoffen tegen gluten mee in de onderzoeken.

Coeliakie

Bij coeliakie (spreek uit als ‘seu-lie-a-kie’) reageert het immuunsysteem op gluten. Gluten die we via de voeding binnen krijgen zorgen hierbij voor een ontstekingsreactie tegen cellen van de darm, die daardoor beschadigd raken. Hierdoor kunnen de darmen minder goed voedingsstoffen opnemen.Hier kun je verschillende klachten van krijgen zoals diarree, buikklachten en ongewenst gewichtsverlies of slecht groeien. De ziekte hoeft niet altijd de klassieke, herkenbare klachten te geven. Er kunnen ook andere klachten bij komen kijken die minder duidelijk herkenbaar zijn, zoals vermoeidheid. Daarnaast is er een groep mensen die helemaal geen klachten van coeliakie ervaren, maar wel met de mogelijke  gevolgen te maken hebben.

In Nederland hebben 30.000 à 40.000 mensen coeliakie. Geschat wordt dat er ook veel mensen (geschat 130.000 mensen) in Nederland rondlopen zonder de diagnose. En wist je dat, ook als er geen klachten zijn, antistoffen aangetoond kunnen worden in het bloed? Dat zien we geregeld bij mensen met diabetes, waar bij de jaarlijkse bloedcontrole onverwacht toch antistoffen worden gevonden. Het vaststellen van coeliakie doe je niet alleen met antistoffen. Als er erg veel antststoffen zijn in zo'n bepaling (= een hoge titer) wordt de diagnose daarop gesteld. Soms zijn die antistofwaardes minder extreem en is nader onderzoek door een maag darm lever- arts noodzakelijk. Die is overigens ook vaak betrokken bij de diagnose en de behandeling met een glutenvrij dieet. Dat is best een complex dieet waar de (in coeliakie gespecialiseerde) diëtist je mee helpt en begeleidt.

Glutenvrij dieet

Bij een glutenvrij dieet krijgt de darm rust om zich te herstellen en gaat de opname van voedingsstoffen weer beter. Maar elke nieuwe introductie van gluten kan de darm weer in de problemen brengen.. Een glutenvrij dieet is dus erg intensief en altijd nodig. Gluten worden aan veel producten toegevoegd en je  moet dus ook letten op sporen van gluten.

We adviseren daarom pas om met een glutenvrij dieet  te starten als de diagnose coeliakie is bevestigd.