Diabeter

In de afgelopen weken werd duidelijk dat de mensen die door COVID-19 op de IC terecht kwamen vaak diabetes hadden. Maar wat weten we echt over de relatie tussen het type diabetes en COVID-19?
Dr. Henk-Jan Aanstoot, kinderarts en diabetesonderzoeker, geeft een update. 

Coronavirus en diabetes: type 1, type 2, risico en kansen

Een update

Allereerst mijn dank en waardering voor iedereen in deze bijzondere tijd. En heel veel sterkte voor de komende tijd. We zijn nog niet aan het einde van deze pandemie, maar gelukkig zijn er lichtpuntjes. Iets minder IC-opnames, iets minder opnames, een weekend dat relatief rustig is verlopen en toch veel begrip voor de maatregelen rond een virus dat ons allemaal in de greep houdt.

Maar ook droefenis, verdriet, veel zieken, leed en angst.  Kan ik het ook krijgen?  Hoe erg zou een besmetting met corona verlopen bij een chronische aandoening als diabetes?  In onze Diabetes United uitzending van vorige week hadden we het daarover.

Een relatie met diabetes? Aanwezigheid van type 2 bij veel zieke, opgenomen mensen

In de afgelopen weken werd uit rapportages uit China, Italië, VS en ook Nederland duidelijk dat de mensen die het ziekste zijn en op de IC terecht kwamen, heel vaak diabetes hadden. Het percentage varieerde van 15-35%. Wat door het Diabetes Fonds werd aangegeven, is dat op de leeftijd van de mensen die dit aanging (ouder dan 65 en vaak > 75 jaar) type 2 diabetes sowieso veel voorkomt: 15 tot 35% of zelfs nog hoger heeft in deze leeftijdsgroep type 2 diabetes. Zie deze link voor meer gedetailleerde informatie over de verdeling van diabetes over de verschillende leeftijdsgroepen. 

Feitelijk geldt dat ook voor overgewicht, hoge bloeddruk en hart- en vaatziektes, de andere veel voorkomende aandoeningen (zgn. comorbiditeit) op hogere leeftijd. Waar we weten dat diabetes niet zonder meer de kans op coronabesmetting zal vergroten, lijkt het er dus op dat de mensen die ernstig ziek werden en opgenomen werden (op een IC) een vrij normale afspiegeling van de oudere populatie vormen.

Type 1 en type 2: iets meer duidelijkheid uit Italië

Inmiddels is het iets duidelijker geworden dat het bij deze ernstig zieke groep vooral om type 2 diabetes gaat. Waar alle rapportages steeds 'diabetes' noemden als bijkomende ziekte van mensen (comorbiditeit) is in een samenvattend Italiaanse overzicht van de gegevens tot nu toe (naast de dagelijkse updates) nu voor het eerst ook aangegeven dat het in al deze gevallen om type 2 diabetes ging.

Deze gegevens onderschrijven het beeld dat leeftijd (en daarmee samenhangende problemen als diabetes, hoge bloeddruk etc) de belangrijkste risicofactor lijkt te zijn.

Type 1 diabetes en COVID-19: zieken en opnames?

Er zijn in Nederland ook mensen met type 1 diabetes die Corona/COVID-19 kregen. We hebben bij Diabeter van een handvol mensen inmiddels gehoord dat ze een corona-infectie hebben of hebben doorgemaakt. De bekende issues bij een infecties met koorts, soms diarree, spelen zeer zeker een rol: de glucoseregeling is moeilijker en de algemene symptomen (koorts, moeheid, ziek, spierpijn) veranderen je leven drastisch.

Luister bijvoorbeeld in onze livestream van 1 april  naar Myrthe Slijkhuis. Zij heeft type 1 diabetes, huisarts in opleiding en maakte zelf een coronainfectie door. Zij had juist veel hypo's. Internist-endocrinoloog Maurice Bizino van het Groene Hart Ziekenhuis in Gouda, bespreekt in dezelfde uitzending dat enkele patienten met type 1 zijn opgenomen op de 'gewone' (niet IC) afdeling.

Waarom zit ik met type 1 diabetes in een risicogroep?

In tijden van epidemieën zoals de Mexicaanse Griep, H1N1 en de gewone influenza A worden mensen met bestaande aandoeningen, ook type 1 diabetes, vaker ernstig en langdurig ziek. Dat heeft ertoe geleid dat de RIVM  risicogroepen heeft benoemd. Mensen uit een risicogroep krijgen ook nu, bij een geheel nieuwe pandemie, direct het advies om extra voorzichtig te zijn.

Glucoseregeling als belangrijke factor

Los van het ziek-zijn door een infectie is er nog een reden: we weten echt niet wat een nieuwe, onbekende ziekte teweeg brengt. En dat hoeft niet alleen in de eerste weken te liggen. De klachten van het coronavirus (hoesten, koorts, etc.) zijn wellicht voor iedereen hetzelfde. Mensen met diabetes lopen echter wel een groter risico op ernstige gevolgen zoals glucoseregelingsproblemen, daarmee weer samenhangende secundaire infecties (door bijvoorbeeld bacteriën) en daardoor weer verdere ontregeling. Zulke effecten zijn zeker afhankelijk van iemands glucoseregeling, dus wellicht kunnen we op termijn daar een betere indeling en selectie van maken. Maar we nemen nu, zonder gedetailleerde kennis, geen risico's. Type 1 diabetes zien we dus als een risicogroep voor COVID-19.